Boy Uzatma Nedir?
Boy Uzatma
Boy Uzatma Ameliyatı Nedir?
Boy uzatma ameliyatı, kol veya bacaklardaki kemikleri uzatmak için yapılan cerrahi bir işlemdir. Uzatma, kemiği ayırarak (osteotomi) ve kemik segmentlerini çok yavaş bir şekilde birbirinden çekerek (distraksiyon) çalışır, böylece kemikler arasındaki boşlukta (osteotomi boşluğu) yeni kemik dokusu oluşur. Kemik segmentleri yavaşça ayrıldığında, kemik yenilenir ve bu da kemik uzunluğunun artmasına neden olur. Boy uzatma, vücudun kendi yeni kemik üretme kapasitesinin yanı sıra onu çevreleyen ve destekleyen yumuşak dokular, bağlar, fasya, kan damarları ve sinirler kullanılarak elde edilir. Boy uzatma, distraksiyon osteogenezi prensibinin kullanılmasıyla elde edilir.
Boy Uzatma Nasıl Çalışır ?
Boy uzatma ve deformite düzeltme, distraksiyon osteogenezi prensibine göre çalışır. Kemik kırıldığında (kırık), yeni kemik dokusu kemiğin bütünlüğünü yeniden sağlamak ve kırığı düzeltmek için kırık bölgesinde doğal olarak yenilenmeye başlar. Boy uzatma, bir kemiği cerrahi olarak ikiye keserek (osteotomi) ve ardından iki kemik bölümünü ayırarak aralarındaki boşluğa yeni kemik (kallus) büyümesine izin vererek çalışır.
Sürecin tamamı üç adımdan oluşur:
1. Kemiği ikiye ayırmak için bir osteotomi (kemik kesimi) yapılır.
2. İki kemik segmenti, iç çiviler veya dış fiksatörler gibi ortopedik cihazlar tarafından kontrollü bir hız ve ritimle yavaşça uzaklaştırılır.
3. Yeni kemik dokusu yavaş yavaş boşluğu (osteotomi boşluğu) doldurur ve sertleşir.
Kemik segmentleri orijinal tam uzunluklarının yaklaşık %10-15'i kadar uzatılabilir. Bu oran ortalama bir orandır ve kişiden kişiye değişebilir. Kemik uçları genellikle günde yaklaşık bir milimetre (1 mm) oranında ayrılır.
Tedavinin uzatma aşamasını (distraksiyon) yeni kemiğin mineralizasyonu ve sertleşmesi (konsolidasyon) takip eder. Bu süreçte boy uzatma işlemi sırasında sinirler, kaslar, damarlar, deri gibi yumuşak dokular gerilir ve büyür.
Boy Uzatma Ameliyatı
Ameliyat sırasında cerrah iki ayrı kemik segmenti oluşturmak için kemiği kesecektir. Kemiği kesmek için yapılan cerrahi prosedüre osteotomi denir. Cerrah ayrıca kemiğe ortopedik bir uzatma cihazı da uygulayacaktır. Kemik içine yerleştirilen ortopedik uzatma cihazlarına PRECICE çivisi gibi dahili cihazlar denir. Vücudun dışında kalan ortopedik uzatma cihazlarına monoray fiksatör veya Dairesel (ilizarov) çerçeve fiksatör gibi harici fiksatörler denir. Dahili yöntem cerrahisi, intramedüller çivinin yerleştirilmesini, osteotomiyi ve çivinin sabitlenmesini içerir. LON yöntemi ameliyatı intramedüller çivinin yerleştirilmesini, osteotomiyi ve eksternal fiksatörün takılmasını içerir. Cerrahlar her iki yöntemde de minimal insizyon yapar.
Boy Uzatma Ameliyatı Yöntemleri
Genel olarak boy uzatmada kullanılan 2 yöntem vardır. Bunlar internal (Precice) ve LON (kombine) yöntemlerdir. İnternal yöntemlerde uzama özelliğine sahip intramedüller çiviler kemiğin içine yerleştirilir ve tamamen kapalı bir yöntemdir. Kemiğe vücut dışından takılan herhangi bir ortopedik cihaz yoktur. Kombine yöntemde ise kemik içine yerleştirilen intramedüller çiviye ek olarak uzamayı sağlayan ortopedik cihaz (eksternal fiksatör) vücut dışından kemiğe tutturulur.
Boy Uzatma Dönemleri
Hastane Süreci
Hastanede operasyon ile uzamanın başlaması arasında gözlem altında geçirilen süreye gecikme süresi denir. Gecikme süresi boyunca osteotomi kemik uçları arasında kallus (yeni kemik dokusu) oluşmaya başlaması beklenir ve uzatma yapılmaz. Yeni kemik dokusu yeterli düzeyde oluşmaya başladıktan sonra uzamaya başlanır. Gecikme süresi genellikle 5-10 gün sürer.
Uzatma Dönemi
Uzatma işleminin başlangıcından hedeflenen uzunluğa ulaşılana ve uzatma tamamlanana kadar geçen süredir. Hasta ortopedik cihazı iki kemik parçasını yavaşça ayıracak şekilde ayarlar. İki kemik parçasını yavaşça ayırmanın bu kademeli sürecine dikkat dağınıklığı denir, bu da “ayırmak " anlamına gelir.” İki kemik parçası yavaşça birbirinden ayrılırken, aralarındaki boşlukta yeni kemik oluşur. Genellikle uzatma oranı günde 1 milimetredir.
Kemik Oluşumu dönemi
Distraksiyon aşamasını, yenilenen kemiğin yavaşça sertleştiği konsolidasyon aşaması takip eder. Yenilenen kemik sertleşip kireçlenene kadar yeni kemik “iyileşmeyecektir”. Konsolidasyon döneminde yeterli sertlik ve dayanıklılık kazanan yeni kemik dokusu yük taşımaya başlar. Rejenere kemik tamamen konsolide olduktan sonra intramedüller çivi çıkarılabilir.
Boy Uzatmada Hangi Kemikler Uzatılabilir?
Femur Uzatma
Uyluk(femur) kemiğine uzatma ameliyatı uygulanabilir. İç ve kombine teknikler uygulanabilir. LON yönteminde femur kemiğine uygun fiksatör Monoray fiksatördür. Kemik birleşme hızı tibiadan daha hızlıdır. Femur için uzatma oranı genellikle günde 1 milimetredir. Femur için güvenlik sınırı 8 santimetredir.
Tibia Uzaması
Kaval kemiğine(tibia) uzatma ameliyatı uygulanabilir. İç ve kombine teknikler uygulanabilir. LON yönteminde tibia kemiğine uygun fiksatör Dairesel (ılizarov) çerçeve fiksatördür. Tibia ile birlikte fibula da uzar. Tibia için uzatma oranı genellikle günde 0,75 milimetredir.Tibia için güvenlik sınırı 6 santimetredir.
Boyum ne kadar uzayabilir?
Boy Uzatma Ameliyatında Güvenli Sınır Nedir?
Boy uzatma ameliyatından sonra kemikler genellikle günde 1 milimetre oranında uzar. Kemiğin etrafındaki yumuşak dokular da aynı oranda ve uzunlukta uzamak zorundadır. Kemik dokusunun iyileşme kapasitesi ve yeni kemik dokusu oluşturma yeteneği oldukça yüksektir ancak kas, sinir, tendon ve fasya gibi yumuşak dokuların zarar görmeden iyileşebileceği maksimum bir sınır vardır. Boy uzatmada güvenli sınırlar yumuşak dokunun uzama kapasitesine göre belirlenir. Güvenli sınırlar kişiden kişiye değişmekle birlikte, uzun yıllar süren çalışmalar sonucunda güvenli sınır femur (uyluk) için 8 cm, tibia (kaval kemiği) için 6 cm olarak belirlenmiştir. Bu sınırlar ortalama sınırlardır ve önemli olan uzatma sırasında hastanın klinik olarak değerlendirilmesidir. Güvenli sınırların aşılması risklidir ve kalıcı fiziksel hasara neden olabilir. Biz hiçbir hastamızın sağlığını 1 santimetre uzatmak için riske atmıyoruz. ÖNCE GÜVENLİK ve SAĞLIK.
Boy Uzatmada Uzama Süreci
LON Yöntemi
LON yönteminde eksternal fiksatör ile günlük uzatma yapılır. Uzatma hızı genellikle günde 1 milimetredir. Toplam 1 milimetrelik uzatma genellikle dörde bölünerek 6 saatte bir uygulanır. Uzatma zamanı geldiğinde hasta fiksatörün aparatını 90 derece çevirerek uzatmayı tamamlar. Boy uzatma rotasyonu oldukça basittir ve hastalar bunu kendileri de kolaylıkla yapabilirler. Hedef uzunluğa ulaşıldığında uzatma durdurulur.
Internal Yöntemi
Precice sisteminde uzatma işlemi harici uzaktan kumanda (ERC) sistemi ile yapılmaktadır. ERC cihazı hastanın bacağının belirli bir işaretli bölgesine yerleştirilir ve tek bir düğme ile uzatma yapılır, hasta için çok kolay ve rahattır. PRECICE mükemmel hız kontrolüne sahiptir ve hastalar uzatma ile ilişkili minimal ağrı bildirmektedir. Genellikle günde 3 veya 4 kez uzatma yapılır ve genellikle günde 1 mm uzatma elde edilir.
Boy Uzatmada Fizik Tedavi
Fizik tedavi, boy uzatmanın en önemli bileşenlerinden biridir. Boy uzatma zor ve uzun bir süreçtir. Birçok komplikasyon içerir. Fizik tedavi bu komplikasyonların en aza indirilmesini sağlar. Tedavinin amacı hareket açıklığını korumak ve artırmak, kasları güçlendirmek, kontraktürleri önlemek ve işlevselliği artırmaktır.
Boy uzatma işlemi başladıktan sonra günde 1mm büyüyen kemiğin etrafındaki yumuşak dokuların da aynı oranda büyümesi gerekir. Ancak bu dokular bu oranda esneyemez. Bu durum boy uzatma ameliyatının en önemli komplikasyonlarına neden olur. Bu dokularda özellikle kas ve sinir dokusunda gerilme meydana gelir. Sinir dokusunda artan gerginlik ağrı, his kaybı ve hareket kaybına neden olabilir. Kas dokusundaki gerginlik ise eklem hareketinin kısıtlanmasına ve kas gücü kaybına neden olur. Bu tür komplikasyonların önüne geçmek için fizik tedavi süreci çok önemlidir.
AFA olarak hastalarımıza dünyanın en yoğun ve etkili boy uzatma fizyoterapisini sunuyoruz. Fizyoterapistlerimizin her biri boy uzatma konusunda uzmanlaşmıştır. Hastalarımız konfor alanlarından çıkmadan haftanın 5 günü yoğun fizik tedavi alarak uzatma sürecini sorunsuz bir şekilde tamamlıyorlar.
Boy Uzama Sürecinde Yürümek
LON Yöntemi
Ağırlık Taşıma Protokolü
Dikkat Dağıtma Süresi: Dış fiksatörler, uzatma süresi boyunca tüm vücut ağırlığını taşır. Harici sabitleyicilerin yük taşıma kapasitesi çok yüksektir. LON yöntemi hastalar tam ağırlık taşıyarak yürüyebilir, ancak denge kaybı nedeniyle bu dönemde yürüteçle yürümeleri önerilir. Konsolidasyon Süresi: IM çivisi yüksek yük taşıma kapasitesine sahip olduğundan hasta tam ağırlık taşıyarak yürüyebilir ancak kallus dokusu yeterli sertliğe ulaşana kadar (1-2 ay) yürüteç veya koltuk değneği kullanılması önerilir.
İç Yöntem
Ağırlık Taşıma Protokolü
Distraksiyon Periyodu: Precice 2 yöntemi hastaları yardımcı bir cihazla kısmi ağırlık taşıyarak yürüyebilirken, Stryde yöntemi hastaları tam ağırlık taşıyarak yürüyebilir. Ancak denge kaybı nedeniyle uzama süresi boyunca her hastanın yürüteç veya koltuk değneği kullanması önerilir.
Konsolidasyon Süresi: Konsolidasyon aşamasında Precice 2 yöntemi olan hastalar bir süre kısmi ağırlık taşıyarak yürümeli ve yürüteç kullanmalıdır. Stryde yöntemi hastaları tam ağırlık taşıyarak yürümeye devam edebilirler.
Boy Uzatma Ameliyatı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
1.Boy uzatma ameliyatı güvenli mi?
Günümüzde ortopedik cerrahi tekniklerindeki son gelişmeler sayesinde boy uzatma ameliyatı daha güvenli ve kolay hale gelmiştir. Boy uzatma ameliyatının başarı oranı çok yüksektir. Ameliyat ve takip deneyimli bir cerrah ve sağlık ekibi tarafından yapıldığında ve özellikle uzama döneminde hasta iyi takip edildiğinde tamamen güvenlidir. Ameliyatta ve sonraki süreçte oluşabilecek komplikasyonları fark etmek ve önlemek çok önemlidir. Bu süreçlerin iyi yönetilmesinden sonra hastalar tamamen iyileşebilir ve tam fiziksel kapasitelerine ulaşabilirler.
2.Boy uzatma ağrılı bir süreç mi?
Boy uzatma ameliyatı sonrası hastanede yatış süresindeki ağrı aşırı değildir ve ağrı kesicilerle tamamen kontrol edilir. Uzatma periyodunun başında genellikle ağrı olmaz. Yumuşak dokularda gerginlik başladığında, buna bağlı bir gerginlik ve ağrı hissi olabilir. Ağrı seviyesi kişiden kişiye değişir, ancak kesinlikle aşırı bir ağrı değildir. Teknik doğru uygulanırsa hafif ila orta şiddette ağrı kesiciler yeterli olacaktır. Uygun fizik tedavi programı ve erken seferberlik ağrı kesici ihtiyacını azaltacaktır. Aşırı ağrı genellikle bir komplikasyon veya teknik yetersizliğin işaretidir.
3. Boy uzatma ameliyatı olan var mı?
Ekstremite deformitesi olan veya olmayan bacak uzunluğu farklılığı olan herkes bu ameliyatı yapabilir.Ancak sadece kozmetik nedenlerle yapılacaksa hastaların yaşları 20 ile 50 arasında olmalıdır. Sigara içmeyen, fiziksel ve zihinsel sağlığı iyi olan bireyleri ve herhangi bir kronik hastalığı veya hormonal problemi olmayan adayları tercih ediyoruz. Sigara içenler için sigarayı bırakmak kesinlikle zorunludur.
4. Boy uzatma ameliyatı nasıl yapılır?
Boy uzatma ameliyatı temel olarak kemik dokusunu uzatmak için yapılır. Uzun kemikler minimal invaziv teknikle uygun seviyede kesilir. Buna "osteotomi" diyoruz. Çevredeki yumuşak dokular dikkatlice korunur. Cerrah ayrıca kemiğe ortopedik bir uzatma cihazı da uygulayacaktır. Kemiğe yerleştirilen ortopedik uzatma cihazlarına HASSAS tırnak gibi dahili cihazlar denir. Vücudun dışında kalan ortopedik uzatma cihazlarına monoray fiksatör veya Dairesel (ılizarov) çerçeve fiksatör gibi harici fiksatörler denir. Osteotomize kemiğin uçları ortopedik bir cihaz (intramedüller çivi veya dış fiksatör) kullanılarak günde 1 mm dağılır. Hasta uzarken kemik dokusu iyileşmeye ve bu boşluğu doldurmaya çalışır. Dikkat dağınıklığı sırasında kademeli uzama sağlanır. İstenilen kemik uzunluğuna ulaşıldığında distraksiyon durdurulur ve kemiğin tamamen iyileşmesi beklenir.
5. Boy uzatma ameliyatı teknikleri nelerdir?
Temel olarak tüm uzatma tekniklerini 3 gruba ayırıyoruz.
-
Dış teknik: Bu harici bir tekniktir. Dış fiksatörler uzatma için kemik üzerine harici olarak yerleştirilir. Uzatma harici fiksatör ile yapılır. Dış fiksatör, kemik tamamen iyileşene kadar ekstremitede kalır. Kozmetik uzatma alanında artık tercih edilmemektedir.
-
Kombine (LON) teknik: Tırnak üzerinde uzatma olarak da bilinir. Dış fiksatör ve iç tırnak aynı anda kemiğe implante edilir. Uzatma harici fiksatör ile yapılır. Uzatma bittikten sonra dış fiksatör çıkarılır ve intramedüller çivi vücut ağırlığını taşımaya başlar.
-
İç teknik: Bu, iç yöntem olarak bilinir. Kemikte harici fiksatör yoktur. Kemiğin içinde uzatma işlevine sahip sadece özel bir motorlu intramedüller çivi vardır. Uzatma harici uzaktan kumanda sistemi ile yapılır. En rahat ve gelişmiş boy uzatma tekniğidir.
6. Birleşik (LON) yöntem nedir?
Bu teknik, iç ve dış kemik fiksasyon yöntemlerinin bir kombinasyonu olduğu için kombine olarak adlandırılır.Kombine teknik temel olarak intramedüller çivi üzerinde tek taraflı veya dairesel bir dış fiksatör ile kemiğin uzamasını sağlar. Uzatma tamamlandıktan sonra dış fiksatör çıkarılır ve çivi vidalarla kilitlenir. Böylece hastanın fiksatörü taşıdığı süre kısalır ve çıkarıldıktan sonra iç tırnak ağırlık kazanır.
7. Motorlu çivi (İç) yöntemi nedir?
Motorlu çiviler en konforlu, daha az invaziv ve güncel teknolojilerdir.Dışarıda fiksatör yoktur, kemiğe sadece intramedüller bir çivi implante edilir. Bu nedenle hasta kendini daha rahat ve hareket etmekte özgür hisseder. İç yöntemin komplikasyon riskleri diğerlerinden daha azdır. Motorlu teleskopik çivi, harici bir uzaktan kumanda yardımıyla uzatmayı sağlar. Hastalar bu cihaz ile uzatmayı kendi başlarına rahatça yapabilirler.
8. Her kemiği ne kadar uzatabilirim? Kozmetik bacak uzatmanın güvenli sınırları nelerdir?
Ne yazık ki, kozmetik boy uzatmada optimum güvenli sınırlar vardır. En önemli faktör, kaslar, sinirler, damarlar, tendonlar ve bağlar gibi çevredeki yumuşak dokuların adaptasyon kapasitesidir. Literatüre göre komplikasyonları önlemek için femurlar için maksimum 8 cm ve tibialar için 6 cm'yi sınırlamak mantıklıdır. Daha yüksek uzama oranlarına ancak ikinci ameliyatta ulaşılması amaçlanmalıdır. Temel amacımız, uzatma sırasında hastamızın tam fonksiyonel kapasitesini korumaktır. Fonksiyonlar uzatma oranından önce gelir. Bu yüzden hastamın sağlığını riske atacak hiçbir şey yapmıyoruz ya da hastanın yapmasına izin vermiyoruz. Amacımız sadece onları daha uzun yapmak değil, aynı zamanda sağlıklı tutmaktır.
9. Boy Uzatma ameliyatında hastanede ne kadar süre kalınır?
Her şey yolunda giderse hastalar ameliyattan 5 ila 10 gün sonra hastanede kalırlar. Bu süre zarfında hasta 24 saat gözlem altındadır. Hastaya medikal ve fizik tedavi uygulanır, düzenli pansumanlar yapılır ve hastaya uzatma süreci hakkında kısa bir tanıtım yapılır.
10. Optimal günlük uzatma oranı nedir ?
Deneyimlere ve bilimsel çalışmalara göre, bacak uzatma için günde ortalama 1 mm en uygun orandır. Sinirler, kaslar, damarlar, tendonlar ve bağlar gibi yumuşak dokular bu oranda en iyi şekilde uyum sağlayabilir. Hastanın kemik birleşiminin kalitesi, uzama ile birlikte yumuşak dokuların gerginlik seviyesi gibi bazı kriterlere göre günlük uzama miktarı cerrah tarafından değiştirilebilir.
11. Boy uzatma işlemi için ne kadar zamana ihtiyaç vardır?
Uzatma miktarı ve sıklığı, kemik dokusunun iyileşme potansiyeli ile yakından ilişkilidir. Uzatma ameliyattan sonraki 7-10. günde başlar. Hasta ameliyat için hangi yöntemi kullanırsa kullansın günde 1 mm uzama sağlanır, böylece hasta her 10 günde bir 1 cm uzar. Yani 8 cm uzaması 80 gün, 7 cm uzaması 70 gün ve 6 cm uzaması 60 gün sürüyor.
12. Boy uzamasından kurtulmak ne kadar sürer? Normal yaşama ne zaman dönebilirim?
Hastalar ameliyattan sonraki 6 ay içinde normal yaşamlarına dönebilirler. Hasta yürüyebilir ve ofiste çalışabilir. Ancak hastanın 9 ay sonra spora dönmesine izin verilecek. 1 Yıl sonra rekabetçi sporlara dönülmesi tavsiye edilir. Genellikle ameliyattan 1-1. 5 yıl sonra kemik ve yumuşak doku iyileşmesi tamamlanır ve hasta tam fiziksel kapasiteye ulaşır.
13. Boy uzatma ameliyatından sonra ne zaman yürüyebilirim?
Ameliyattan sonraki 1. günde hasta ayağa kalkıp yürüyebilir. Hastanın tüm vücut ağırlığı ile yürümesine izin verilmez. Hastanın yürüyüşünü desteklemek için bir yürüteç kullanılır. Yürüme protokolü uygulanan yönteme, hastanın vücut ağırlığına ve kullanılan ortopedik cihazın dayanıklılığına göre hastaya öğretilir. Uzatma süresi boyunca hasta bu protokolü takip ederek yürüyebilir.
14. Boy uzatma ameliyatında en önemli adımlar nelerdir?
Boy uzatma ameliyatının üç önemli adımı vardır. Planlama, ameliyat ve takip. Bu üç adım çok önemlidir ve birbiriyle yakından ilişkilidir. Biri diğeri olmadan tam olarak tamamlanamaz. Detaylı ve doğru planlama ameliyatı kolaylaştırır. Titiz cerrahi teknik başarı oranını arttırır ve riskleri azaltır. Düzenli takip süreleri, cerrahı çok geç olmadan komplikasyonlara karşı uyanık tutar. Başarılı uzatma için her şey gereklidir.
15. Boy Uzatma Ameliyatı için Yaş Sınırı Var mı ? Boy uzaması için en iyi yaş nedir?
Kemik ve yumuşak doku iyileşme kapasitesi genç yaşlarda çok daha yüksektir. Bu nedenle, mümkün olduğunca genç ameliyat olmak komplikasyon riskini büyük ölçüde azaltır. Boy uzatma ameliyatı sadece kozmetik nedenlerle yapılacaksa hastaların yaşları 20 ile 50 arasında olmalıdır. Gençlerde uzatma ameliyatının yapılabilmesi için boy uzamasının durdurulması gerekir. Boy uzaması genellikle 18-20 yaşlarında durur. Ancak bazı kişilerde boy uzaması 18 yaşından sonra da devam eder. Uzatmanın devam edip etmediğine kemiklerdeki epifiz plakasının durumuna bakılarak karar verilir. Röntgende kolayca görülebilen epifiz plakasının kapanması (kemikleşmesi), uzamanın durduğu ve boy uzatma ameliyatının yapılabileceği anlamına gelir. Üst yaş sınırının belirlenmesinde kemik kalitesinin durumu önemlidir. Yaş ilerledikçe kemik kalitesi düşer ve kemik erimesi artar. Bu, uzatma ameliyatı olan kişinin kemiğinin birleşmede zorluk çekeceği anlamına gelir. Genellikle 50 yaş üstü kişilerde boy uzatma ameliyatı tercih edilmez.